Fiyat / kazanç oranının pay kısmı şirketin piyasa değerini ifade etmektedir. (piyasa değeri = toplam hisse senedi sayısı * piyasa fiyatı) Paydadaki kazanç ise net karı ifade etmektedir. Burdan fiyat kazanç oranı piyasa değeri / net kar olarak karşımıza çıkar. Bu oranı şu şekilde de hesaplayabilirsiniz hisse senedinin piyasa fiyatını hisse başına düşen kara bölerek de bulabilirsiniz. (Hisse başına kar = net kar/toplam hisse senedi sayısı)

Peki biz bu orana bakarak her hisse senedinde alım ya da satıma karar verecek miyiz? Bu sorunun cevabı tahmin ettiğiniz üzere tabi ki hayır. Fiyat kazanç oranı düzenli kar açıklayan şirketlerde bakılan ve alım satımda ya da uzun vadeli yatırımlarda karar verilen bir orandır. Bir kar edip bir zarar eden veya sürekli zarar eden bir şirkette bu orana bakmak ve yatırım yapmak anlamsız sonuçlar doğurur. Bu tip şirketlerde piyasa değeri defter değeri oranına bakarak yatırım yapmak daha mantıklı olur. Fiyat kazanç oranı içerisinde de çeşitli sınıflamalar bulunmakta. Gelecek dönemlerde oluşacak fiyat kazanç oranına prospektif F/K oranı, an itibariyle oluşan fiyat kazanç oranına ise tarihsel fiyat kazanç oranı denir. Birde growth fiyat kazanç oranı var. Onu burada açıklamayacağım. Bunun araştırılması için okuyucuya pas ediyorum.

Biz çiğ köfte dükkanımıza geri dönelim. Yatırım Çiğ Köfte A.Ş.’yi  300 bin TL’ye kurmuş ve ilk yıl sonunda 32 bin Tl net kar elde etmiştik. Bu sırada şirketimizin %33.3’ünü halka arz etmiş ve piyasada hisse senedi fiyatımız 2 TL’den işlem gördüğünü farz etmiştik. Dilerseniz bizim şirketin fiyat kazanç oranını hesaplayalım.

Piyasa değeri = 2 TL * 300.000 Adet hisse senedi =600.000 TL

Net kar =32.000 TL

Fiyat kazanç oranı = 600.000/32.000 = 18,75. Bir diğer hesaplama yöntemine bakalım.

Piyasa fiyatı = 2 TL

Hisse başına kar =32.000 TL / 300.000 Adet hisse senedi =0.1066 krş

Fiyat kazanç oranı = 2 TL/ 0.1066 krş  = 18,75. Görüldüğü üzere iki oranda aynı değeri vermektedir. Biz bu orana Tarihsel fiyat kazanç oranı diyoruz. Bu tanımlamaya göre bugün bu şirkete yatırım yapan yatırımcı 18,75 yıl sonra koyduğu bütün parayı geri alacak. Ancak bu tanımlamayı yapmak için şirketimizin piyasa fiyatının hep 2 TL kalması ve 18,75 yıl boyunca şirketimiz hisse başına her yıl 0.1066 kuruş kazanması gerekli. Dolayısı ile bu genelde böyle olmayacağına göre bizim önümüzdeki dönem şirket karlarımızı hesaplamamız lazım. Diyelim ki çiğ köfte şirketimiz gelecek sene 70.000 TL kar edeceğini tahmin ettik. O zaman bir sene sonraki Fiyat kazanç oranımız ne olur?

Fiyat kazanç oranı  =600.000 TL/70.000 TL = 8,57.  Görüldüğü üzere bu sene 18,75 olan fiyat kazanç oranı aslında bir sonraki sene 8.57’ye düşmektedir.  Biz bu fiyat kazanç oranına ise prospektif fiyat kazanç oranı diyoruz.

Fiyat kazanç oranında önemli olan şirketlerin önümüzdeki dönem karlılıklarını tahmin etmek. Bu sayede gelecek yıllardaki fiyat kazanç oranını bulabilir ve şirketin pahalımı ya da ucuz mu olduğuna karar verebilirsiniz. Eğer şirketin yatırımı var ve önümüzdeki dönemlerde karlılığını artıracağını düşünüyorsanız bugün pahalı görünen bu oran aslında gelecek dönem için ucuz görünebilmektedir.

Biz fiyat kazanç oranının tanımını yaparken yatırımcıların şirkete biçtiği saygınlığın ortak bir ölçüsüdür demiştik. Düzenli kar eden ve karlarını artıran şirketlerin fiyat kazanç oranının genelde yüksek olduğunu göreceksiniz. Bu yüksek değer yukarıdaki tanım gereğidir.

Bir sonraki yazımızda piyasa çarpanlarından Fiyat/Net satışlar oranından bahsedeceğiz.

                                                                                  Yılmaz Altun

--------------------------------------------------------------------------------------------


“Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.

Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. 

Burada yer alan değerlendirmeler, yorum ve  kişisel görüşlere dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. 

Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.”